Borç Verdiğim Kişi Geri Göndermiyor? Ne Yapmalıyım?
Borç verdiğiniz kişinin geri ödemeyi yapmaması, oldukça zorlayıcı bir durum olabilir. Bu durumda atabileceğiniz adımlar, borcun miktarına, kişiyle olan ilişkinize ve yasal haklarınıza bağlı olarak değişebilir.
Alacaklı Hakları
Borçlar hukuku, alacaklıya da borçluya olduğu kadar haklar tanır. Alacaklının bu hakları, borç ilişkisini ispatlama, temerrüt faizi talep etme, borçlunun ödeme durumunu inceleme ve çeşitli hukuki yollarla alacaklarını tahsil etme süreçlerini içerir.
1. Borç İlişkisinin Varlığı ve İsbatı
Bir alacaklının, alacağını talep edebilmesi için borç ilişkisini ispat etmesi gerekir. Alacaklının bu ilişkiyi kanıtlamak için başvurabileceği deliller arasında şunlar bulunur:
- Sözleşme ve Yazılı Belgeler: Borç ilişkisinin varlığı, yazılı bir sözleşme ile kolayca kanıtlanabilir. Ayrıca, yapılan ödemeleri gösteren makbuzlar, faturalar ve banka dekontları da önemli belgeler arasında yer alır.
- Tanık Beyanları: Yazılı belgelerin olmadığı durumlarda, tanık beyanları da borç ilişkisini ispatlamak için kullanılabilir, ancak sözlü beyanların hukuki değeri genellikle daha düşüktür.
2. Temerrüt Faizi Talep Etme Hakkı
Eğer borçlu borcunu ödemezse, alacaklı temerrüt faizi talep etme hakkına sahiptir. Temerrüt faizi, borcun ödenmemesi nedeniyle alacaklının uğradığı zararı telafi etmeye yöneliktir.
- Faiz Oranlarının Belirlenmesi: Faiz oranı, sözleşmede belirtilmişse, bu oran uygulanır. Aksi halde, yasal faiz oranları geçerli olur.
- Hukuki Dayanak: Temerrüt faizi talebinin hukuki dayanağı, borçlunun borcunu süresinde ödememesi nedeniyle alacaklının uğradığı zarardır. Alacaklı, hem ana parayı hem de gecikme süresi için faizi talep edebilir.
3. Borçluyu Araştırma ve Uyarma
Borç ödenmediğinde alacaklı, borçlunun ödeme kapasitesini araştırarak süreci yönetebilir. Borçlunun gelir kaynakları ve mal varlığı, ödeme ihtimalini artırmak için önemli unsurlardır.
- Borçlunun Gelir Kaynakları: Borçlunun geliri, borcun geri ödenebilirliğini belirler. Yüksek gelirli bir borçlu, borcunu ödeyebilme ihtimali yüksek olan kişidir.
- Borçlunun Mal Varlığı: Gayrimenkul ve diğer değerli varlıklar, borç ödemede kullanılabilir. Borçlunun mal varlığına dair bilgi edinmek için resmi kaynaklardan yararlanılabilir.
4. Ödeme İhtarı Gönderme
Alacaklı, borçluya ödeme yapmadığı durumlarda bir ihtarname gönderebilir. İhtarname, borçlunun borcunu ödeme zorunluluğunu bildiren resmi bir uyarıdır. İhtarname, borcun miktarı, vadesi ve faiz oranlarını içermelidir.
- İhtarname İçeriği: İhtarname, borçluyu ödeme yapmaya zorlamak amacıyla dikkatlice hazırlanmalı ve yasal süre içinde gönderilmelidir.
- Hukuki Etkileri: Borçlu, ihtarname aldıktan sonra borcunu ödemezse, alacaklı yasal yollara başvurma hakkına sahip olur.
5. Hukuki Yollara Başvurma Seçenekleri
Borç ödenmediğinde alacaklının başvurabileceği iki temel hukuki yol bulunmaktadır: İcra Takibi ve Dava Açma.
- İcra Takibi Başlatma: Alacaklı, borçluya karşı icra takibi başlatabilir. Bu süreç, alacaklının icra dairesine başvurmasıyla başlar ve borçlunun malvarlıklarına haciz uygulanabilir.
- Dava Açma: Borçlunun ödeme yapmaması durumunda, alacaklı yerel mahkemeye başvurarak dava açabilir. Mahkemeye sunulacak deliller, borç ilişkisini kanıtlamaya yönelik olmalıdır.
6. Alternatif Çözümler ve Uzlaşma
Bazen, borçlu ile alacaklı arasındaki anlaşmazlıkları çözmek için daha hızlı ve az maliyetli çözümler bulunabilir.
- Arabuluculuk Hizmetleri: Taraflar arasındaki anlaşmazlıkları çözmek için bir arabulucu kullanılabilir. Bu süreç, daha hızlı ve tarafların ilişkisini koruyarak çözüm sağlama imkanı sunar.
- Açık Hesap Anlaşmaları: Bu tür anlaşmalar, taraflar arasında borç ilişkisi doğurur ve Borçlar Kanunu’na dayanır. Ticari işlemlerde sıklıkla kullanılır.
Alacaklıların hakları, borç ilişkisini yasal yollarla takip edebilmesini sağlar ve bu süreçte profesyonel hukuki yardım almak, hak kaybı yaşamamak için önemlidir.
