Arabuluculuk Başvurusu Nasıl Yapılır?
Arabuluculuk başvurusu, ülkemizde 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun Resmi Gazete’de yayımlanmasından sonra önemli bir konu haline gelmiştir. Hukuk sistemimizde arabuluculuk, bu alanda eğitim almış ve uzmanlaşmış kişiler tarafından yapılır. Arabulucuların tarafsız ve bağımsız olarak hizmet vermesi çok önemlidir. Çeşitli müzakere yöntemlerini kullanan arabulucular, uyuşmazlığın çözümümde tarafların kendi iradeleri ile sonuç aşmasını amaçlar. Arabuluculuk başvurusu, mahkemeye gitmeden önce yapıldığında uyuşmazlığın çözümü için alternatif sunar.
Dava Öncesi Arabuluculuk Şartı
Mahkeme öncesi arabuluculuk şartı, dava açmadan önce başvuruda dikkat edilmesi gereken hususlardan biridir. Hukuk sistemimize göre bazı davaları açmadan önce tarafların arabulucuya başvurması zorunlu tutulmuştur. İş kazası hariç tüm işçi – işveren uyuşmazlıklarında taraflar dava açmadan önce arabulucuya gitmek zorundadır. Bunun yanı sıra ticari uyuşmazlıklarda da arabuluculuk, dava şartı olduğu için mahkemeye gitmeden önce arabulucuya başvurulmalıdır. Ayrıca taraflar üzerinde serbestçe anlaşabilecekleri herhangi bir uyuşmazlıkta da arabulucuya başvuru yapabilirler.
Arabuluculuk Başvurusu Nereye Yapılır?
Dava şartı olan arabuluculuk başvurusu, yetkili mahkemenin olduğu yerdeki arabuluculuk merkezine yapılmalıdır. Ayrıca, arabuluculuk başvurusu yapmak isteyen kişi kendisine en yakın arabuluculuk merkezine başvurup davaya bakacak mahkemenin bulunduğu bölgeden bir yetkilinin atanmasını talep edebilir. Her iki yöntemde de arabuluculuk başvurusu yapıldığında tarafların görüşmesi için sistem üzerinden herhangi bir arabuluculuk atanır.
Arabuluculuk başvuruları genellikle işçi ve işveren arasındaki uyuşmazlıkların çözümünde önemli bir yere sahiptir. İşçi ve işveren uyuşmazlıklarında yetkili mahkeme davalının ikametgahının bulunduğu veya iş yerinin bulunduğu yer mahkemesidir. Bu mahkemenin bulunduğu yerde herhangi bir arabuluculuk merkezine başvurulması mümkündür.
Dava şartı olan arabuluculuk başvurusunda tarafların biri veya her ikisi de anlaşarak herhangi bir arabuluculuğa gidebilir. Bir tarafın dava şartı arabuluculuk başvurusu yapmak için seçtiği yetkili, karşı tarafla iletişime geçer ve uzlaşma süreci başlar. Karşı tarafın kabul etmesi halinde arabuluculuk faaliyetlerini kendisinin yürüteceğini söyler. Kabul sürecinin ardından arabuluculuk nezdinde görüşmeler başlatılmış olur.
İhtiyari Arabuluculuk Başvurusu Nasıl Yapılır?
Zorunlu olmayan arabuluculuk başvurusu, taraflardan biri veya her ikisi tarafından ortak bir şekilde belirlenebilir. Eğer arabulucunun süreci yönetmesine engel bir durum yoksa, UYAP sistemi üzerinden ihtiyari arabuluculuk dosyası açılması yeterlidir. Bu süreci, arabulucunun kendisi yürütür ve neticelendirir. İhtiyari arabulucu seçiminde, yetkili mahkeme bölgesinden olup olmadığına bakılmaz.
Tarafların bir veya ikisi arabulucu seçmişse ve yürütülen süreçte uyuşmazlık devam etmişse UYAP sistemi üzerinden ihtiyari arabuluculuk dosyası açılır. Sürecin sonunda düzenlenen arabulucu belirleme tutanağı, adliyelerdeki arabuluculuk merkezlerinden birinde “arabuluculuk süreci dava şartına” dönüştür. Tarafların seçtiği arabulucu ile yürütülen dava şartı arabuluculuk sürecinde, yetkilinin belirli bir bölgeden seçilmesi zorunlu değildir.
Arabuluculuk Başvurusunda İstenen Belgeler
Arabuluculuk başvuru belgeleri, ilk olarak arabuluculuk merkezlerinde bulunan başvuru formudur. Tarafların dava şartı olan arabuluculuk veya özel arabuluculuk merkezlerine başvurması durumunda mutlaka matbu bir form olmasa dahi aynı bilgilerin yer aldığı bir belge teslim edilmelidir. Arabuluculuk başvuru formunda yer alan bilgiler şunlardır:
- Başvuranın veya varsa vekilinin ve karşı tarafın adı – soyadı
- Taraflardan biri herhangi bir tüzel kişilikse unvanı
- Adres bilgileri
- Kimlik numarası veya vergi numarası
- Telefon bilgileri
- Diğer iletişim bilgileri
Eğer arabuluculuk başvurusu vekil aracılığıyla yapılıyorsa, vekaletnamenin arabuluculuk başvuru formuna eklenmesi gerekir. Dava açıldıktan sonra ilk duruşmada hakim arabuluculuk başvurusu yapılmasını isteyebilir. Taraflar arabuluculuk başvurusu yapmak isterse, bu talep duruşma tutağına geçirildikten sonra süreç başlatılır. Davacı ve davalı hakim teklif etmeden de dava açıldıktan sonra arabulucuya başvurabilir.
